Woning, voorzieningen, economie, gronden, … perspective.brussels verzamelt en analyseert de informatie die noodzakelijk is voor de ontwikkelingsstrategie van het Gewest.
De spelregels voor de stedelijke ontwikkeling in Brussel worden geformuleerd in verschillende verordenende en/of strategische instrumenten met gewestelijke of gemeentelijke draagwijdte.
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest verdedigt de Brusselse belangen bij de Europese instellingen en werkt mee aan verschillende uitwisselingen en projecten, met name in het kader van Europese stadsnetwerken. perspective.brussels is een van de Brusselse gewestelijke actoren op het Europese toneel.
Europese unie en stedelijke ontwikkeling
Perspective publiceerde een ABOUT over hoe Europa zijn steden helpt en wat Brussel met die hulp doet om zijn territoriale transitiestrategieën te bestendigen.
Het Europese regionale beleid
Het Europese regionale beleid, of cohesiebeleid, is het belangrijkste investeringsbeleid van de Europese Unie. Het is erop gericht de economische, sociale en territoriale verschillen tussen de regio's en steden weg te werken. Het bestaat uit vier Europese fondsen:
het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)
De Europese Commissie stelt 5 prioriteiten voorop voor de periode 2021-2027: een intelligenter (1), groener en koolstofneutraal (2), geconnecteerder (3) en socialer (4) Europa dat dichter bij de burger staat (5). Die laatste prioriteit maakt het mogelijk om het accent te leggen op projecten rond duurzame ruimtelijke ordening en stedelijke ontwikkeling.
perspective.brussels werkte mee aan de voorbereiding van het cohesiebeleid na 2021-2027. Samen met Brussels International zorgt het met name voor de opvolging en analyse van de ruimtelijke dimensie. Dit moet toelaten voor het Brussels Gewest om projecten te realiseren op verschillende territoriale niveaus: intergrootstedelijk (met de grote steden van Noordwest-Europa), grootstedelijk en intergewestelijke (met de andere Belgische Gewesten).
Het Handvest van Leipzig voor Europese duurzame steden
Het in 2007 goedgekeurde Handvest van Leipzig legde de basisbeginselen vast voor duurzame ontwikkeling van de Europese steden:
duurzame aanpak
geïntegreerde aanpak
op meerdere niveaus
met voorrang voor het renoveren van probleemwijken
Een nieuwe versie van het Handvest van Leipzig: "De transformerende kracht van steden voor het algemeen belang" werd in 2020 door de Europese ministers aangenomen. Het definieert de drie dimensies van de Europese stad van morgen: een groene, eerlijke en productieve stad. Daarin zijn eveneens nieuwe begrippen opgenomen, zoals burgerparticipatie, cocreatie en algemeen belang. Ten slotte bestrijkt de nieuwe versie verschillende schalen van interventie, van wijken tot het functionele en grootstedelijke gebied.
De Stedelijke Agenda voor de Europese Unie
De Stedelijke Agenda voor de Europese Unie bevordert de samenwerking tussen Lidstaten, steden, de Europese Commissie en andere stakeholders. Het zorgt ervoor dat de steden meer betrokken worden bij de uitwerking van het beleid in Europa en heeft partnerschappen opgericht rond 14 centrale thema's voor hun toekomst.
De toekomst van de Stedelijke Agenda wordt momenteel besproken binnen de informele raad voor stadsontwikkeling. Hij zal moeten worden opgenomen in het algemeen kader voor de Europese stad zoals gedefinieerd door het nieuwe Handvest van Leipzig. Tussen 2022 en 2024 komen er vier nieuwe partnerschappen: groene steden, duurzaam toerisme, voeding en gelijkheid in de stad.
Het Europees Stadsinitiatief
Het Europees Stadsinitiatief is een nieuw instrument van de Europese Commissie. Het is bedoeld om coherente steun te bieden voor alle stedelijke zones. Het voorstel van de Commissie past in de huidige context van een zeer gefragmenteerde governancestructuur van de verschillende stedelijke programma's.
Er komen twee grote werkdomeinen:
vernieuwende acties
kenniscapaciteiten, overheidsbeleid en communicatie
Territoriale Agenda van de Europese Unie 2030
De Territoriale Agenda 2030 legt de prioriteiten van de lidstaten op het gebied van territoriale ontwikkeling tegen 2030 vast. Hij vervangt de in 2011 aangenomen Territoriale Agenda 2020.
Hij legt twee overkoepelende doelstellingen vast:
een rechtvaardig Europa, dat een toekomstperspectief biedt aan alle gebieden en mensen;
een groen Europa, dat de gemeenschappelijke bestaansmiddelen beschermt en de maatschappelijke overgang vorm geeft.
Er worden ook zes prioriteiten voorgesteld die voor heel Europa gelden, waaronder circulaire economie en functionele regio's.
De Territoriale Agenda 2030 zal ten uitvoer worden gelegd via proefprojecten gericht op de milieu-uitdagingen en sociale uitdagingen die in het document naar voren worden gebracht.
perspective.brussels is de officiële vertegenwoordiger van het Brussels Gewest op informele vergaderingen van de Raad, waarin de deskundigen en directeurs zetelen van de administraties belast met ruimtelijke ordening in de 28 lidstaten. Tijdens die vergaderingen wordt de herziening van de Territoriale Agenda besproken.
Acties van perspective.brussels
Officiële vertegenwoordiger van het Brussels Gewest in de Europese instellingen
Het vertegenwoordigt het Gewest ook in het opvolgingscomité van het ESPON-programma (European Spatial Planning Observation Network), dat de ontwikkeling van territoriaal beleid binnen de Europese Unie ondersteunt door de productie en verspreiding van onderzoek naar de evolutie van het grondgebied.
Participatie in Europese projecten
Naast de gewestelijke EFRO- en ESF-programma's zijn er nog verschillende Europese programma's waarmee financiering bekomen kan worden.
perspective.brussels werkt mee aan verschillende Europese projecten die door deze programma's gefinancieerd worden:
Lopende projecten
Deelname aan het project Cities4PED, gefinancierd door het programma JPI Urban Europe. Dit samenwerkingsproject tussen Wenen, Stockholm en Brussel heeft betrekking op positieve energiewijken. De drie partnersteden bestuderen hoe steden hun planningsinstrumentarium kunnen aanpassen om wijken te ontwikkelen die meer energie produceren dan ze zelf nodig hebben.
Twee projecten gefinancierd door het programma ESPON:
STISE: studie rond duurzame vervoersinfrastructuur in de strategische stedelijke Eurodeltaregio. De resultaten van het STISE-onderzoek moeten het Brussels Gewest in staat stellen een duurzamere mobiliteitsverbinding te ontwikkelen met de Noordwest-Europese metropolen (Rijsel, Amsterdam, Rotterdam-Den Haag, Keulen, het Ruhrgebied ...).
METRO: studie over de rol en de toekomstperspectieven van het cohesiebeleid in de strategische planning van metropolen en steden. Dit onderzoek moet het Brussels Gewest in staat stellen de banden tussen zijn strategisch en territoriaal planningsbeleid en het cohesiebeleid van de Europese Unie te versterken.
Voorbije projecten
Cities of making, onderzoeksproject gefinancierd door de programma's JPI Urban Europe en Horizon 2020, dat de toekomst van de stedelijke productie in Europese steden onderzoekt.
URBAN MAESTRO, een samenwerking tussen UN-Habitat, de Bartlett School of Planning van Londen en perspective.brussels via de Bouwmeester van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest; gefinancierd door het programma Horizon 2020 beoogt het een verbetering van de stedelijke kwaliteit via nieuwe, soepelere en meer creatieve planningsmethodes.
Stop Drop-Out, een project met partners uit België, Frankrijk, Hongarije en Aruba, gefinancierd door het programma Erasmus+, dat gericht is op het uitwisselen van ervaringen met de programma's preventie schoolverzuim bestemd voor volwassenen van 30 tot 34 jaar.
SPIMA, een project dat de tools en benaderingen onderzoekt die 10 Europese metropolen (waaronder het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) hanteren voor het beheer van ruimtelijke ontwikkelingen op grootstedelijk niveau. Het wordt gefinancierd door het ESPON-programma.
Opvolging van de Europese richtlijnen betreffende de ruimtelijke planning
perspective.brussels stelt zijn expertise ten dienste van de Belgische gewestelijke of federale administraties die belast zijn met het opvolgen van de onderhandelingen van Europese richtlijnen. Tal van Europese richtlijnen hebben immers een impact op het beleid inzake ruimtelijke ordening. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de SMEB-richtlijn (strategische milieueffectbeoordeling), die nieuwe normen bepaalt voor het in aanmerking nemen van milieuoverwegingen in het planningsproces.
perspective.brussels heeft meegewerkt aan de opstelling van het nieuwe samenwerkingsakkoord tussen de twee metropolen, dat op 2 mei 2019 werd ondertekend en betrekking heeft op drie thema's van gemeenschappelijk belang: de aantrekkelijkheid, de duurzame ruimtelijke ordening, en de Europese Unie en de internationale context. Het coördineert de uitvoering van de pijler duurzame ruimtelijke ordening, waaraan ook andere Brusselse organisaties meewerken, zoals urban.brussels, Leefmilieu Brussel en Brussel Mobiliteit. Het werkt ook mee aan de pijler Europese Unie en internationale context, gecoördineerd door Brussels international/delegatie BHG bij de EU.
Uitwisselingen met andere Europese steden en regio's
perspective.brussels werkt mee aan uitwisselingen met andere Europese steden en regio's via workshops of plaatsbezoeken, in Brussel of in het buitenland: Praag, Malmö, Rijsel, Lyon, Oslo, Amsterdam, enz.
perspective.brussels is actief via verschillende instanties, netwerken en associaties in Europa.
Eurostat : De opvolging van de werkzaamheden van het BISA (Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse) aan het Interfederaal Instituut voor Statistiek (IIS, werkgroep Internationale Positionering).
Urban Audit européen die de perceptie van de levenskwaliteit in 79 Europese steden meet en waaraan het BISA ook gegevens bezorgt.
EUROCITIES, een platform voor uitwisseling en vertegenwoordiging van grote Europese steden op het gebied van stedelijke uitdagingen; perspective.brussels is voorzitter van de werkgroep Metropolitan Areas, neemt deelt aan activiteiten van andere werkgroepen (Cohesiebeleid, Stedelijke Agenda van de EU, Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen,…) en aan conferenties en opleidingen.
METREX, een netwerk van experts in ruimtelijke ordening van Europese regio's en grootstedelijke gebieden.
European Metropolitan Authorities (EMA), een netwerk voor de promotie en erkenning van de rol van grootstedelijke gebieden in Europa; perspective.brussels neemt deel aan het jaarlijkse forum van de EMA.
