Woning, voorzieningen, economie, gronden, … perspective.brussels verzamelt en analyseert de informatie die noodzakelijk is voor de ontwikkelingsstrategie van het Gewest.
De spelregels voor de stedelijke ontwikkeling in Brussel worden geformuleerd in verschillende verordenende en/of strategische instrumenten met gewestelijke of gemeentelijke draagwijdte.
Het Gewestelijk Ontwikkelingsplan (GewOP) legt de doelstellingen en de ontwikkelingsprioriteiten van het Gewest vast, in functie van de sociale en economische behoeften en deze op het vlak van leefmilieu en mobiliteit.
Status en ambities van het GewOP
Het Gewestelijk Ontwikkelingsplan is het belangrijkste plan in de hiërarchie van plannen waar de ontwikkeling van het Gewest en de ruimtelijke ordening in worden vastgelegd. Zoals gedefinieerd in artikel 16 van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWRO), is het GewOP het overkoepelende planningsinstrument voor regionale ontwikkeling in het kader van duurzame ontwikkeling. Het GewOP heeft een indicatieve waarde en geen verordenende waarde. De ondergeschikte plannen of de gemeentelijke plannen moeten het zich aan het GewOP aanpassen.
Context
1. Het GewOP van 1995
Het eerste Gewestelijke Ontwikkelingsplan (GewOP) werd in 1995 goedgekeurd en ligt aan de basis van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het plan moest een antwoord bieden op de stadsvlucht, op het structuurverlies van de stad en vele vragen zoals de lokalisatie van kantoren, huisvesting en de herwaardering van de handelskernen.
2. Het GewOP van 2002
Het GewOP werd geactualiseerd in 2002. In deze versie heeft men de 'hefboomgebieden' geïntroduceerd, die via richtschema's uitgevoerd dienen te worden, en bepaalde men de 12 prioriteiten voor de ontwikkeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In dat opzicht dienden alle beleidsmaatregelen:
een diversiteit teweeg te brengen bij de bevolking van het Gewest door de versterking van de sociale integratie van kwetsbare bevolkingsgroepen, door de bewoners in de wijken te behouden en door een terugkeer naar de stad aan te moedigen;
een duurzame economische ontwikkeling te bevorderen, die voor de Brusselaar jobs genereert, waarbij een overspecialisatie van de gewestelijke economie in de administratieve functies vermeden wordt.
het internationale en interculturele karakter van Brussel op een duurzame manier te integreren in toonaangevende projecten, in relatie tot een sterke identiteit en gebaseerd op openheid en dynamiek.
3. Actualisatie: het duurzame GewOP
In 2009 wachten nieuwe uitdagingen voor Brussels Gewest: de bevolkingsgroei, opleiding en werkgelegenheid, milieu en duurzame ontwikkeling, internationalisering en een dualisering binnen de stad. De regering beslist om het GewOP in 2009 in haar volledigheid te herzien en wil dat de stad zich verder ontwikkelt rekening houdend met de drie pijlers van duurzame ontwikkeling: het sociale, het economische en het milieu. Er werd een tweede D, voor 'Duurzaam', toegevoegd aan de benaming van het Gewestelijk Ontwikkelingsplan.
Twee versies van het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling (GPDO) werden door de regering goedgekeurd, een eerste versie in 2014 en een tweede in 2016. Die tweede versie werd begin 2017 onderworpen aan een openbaar onderzoek. Ze bracht een aantal zeer concrete projecten samen op het vlak van huisvesting, mobiliteit, economie en leefomgeving. Dit planningsinstrument heeft als doel om de duurzame ontwikkeling van het gewest uit te denken, te plannen en te promoten met als horizonten 2025 en 2040. Dit mede dankzij projecten die zich integreren in een context van sterke bevolkingsgroei en sociale, economische en culturele diversiteit. Dit project laat zich kenmerken door een dubbele dynamiek:
de ontwikkeling van prioritaire strategische polen;
de organisatie van het Gewest in een veelheid aan verschillende centra, met waardering voor de verschillende wijken en voor de elementen die de lokale identiteit bepalen, maar ook voor de werkgelegenheid, en voor specifieke en plaatselijke dienstverlening.
Het ontwerp van Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling, goedgekeurd op 17 oktober 2016, werd van 13 januari tot 13 maart 2017 onderworpen aan een openbaar onderzoek. De regering heeft bovendien om advies gevraagd van de regionale instanties en heeft uitgebreid over de tekst gecommuniceerd (via fora en een specifieke website). In totaal gaven 5945 burgers en verenigingen hun mening en voorstellen. De Gewestelijke Ontwikkelingscommissie (GOC) analyseerde de reacties en benutte haar expertise met het oog op de definitieve goedkeuring van de herwerkte en vervolledigde tekst.
Agenda 2030 VN en nationale strategie voor duurzame ontwikkeling
De Verenigde Naties keurden in 2015 een programma voor duurzame ontwikkeling met als horizon 2030 goed. Dat programma bestaat uit 17 doelstellingen voor duurzame ontwikkeling. In België moet de Interministeriële Conferentie Duurzame Ontwikkeling (IMCDO) er mee voor zorgen dat het Programma voor Duurzame Ontwikkeling 2030 uitgevoerd wordt. Ze heeft hiervoor een Nationale Strategie Duurzame Ontwikkeling (NSDO) uitgewerkt. Deze visie werd geassimileerd in een nationale strategie die de strategische documenten van de verschillende entiteiten weergeeft: de federale staat, het Vlaams Gewest, het Waals Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap. Het GPDO is het document dat als basis dient voor het territoriaal beleid van het Brussels Gewest: het is aldus afgestemd op de nationale strategie. Het GPDO, als aanvulling op andere gewestelijke plannen en maatregelen, moet het gewest ondersteunen, om binnen zijn bevoegdheden, de 17 doelstellingen van duurzame ontwikkeling na te streven.
Visies en ambities van het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling (GPDO)
Met de definitieve goedkeuring van het GPDO op 12 juli 2018 definieert de Brusselse regering haar territoriale visie met als horizon 2040.
perspective.brussels wil een dynamische strategische planning opzetten, waarbij het stadsproject voortdurend wordt geactualiseerd in functie van de evolutie van de socio-economische situatie van het Gewest en de stedelijke problemen waarvoor het GPDO oplossingen heeft voorgesteld.
