Het gemeentelijke ontwikkelingsplan (GemOP)

Het gemeentelijk ontwikkelingsplan (GemOP) bepaalt de ontwikkelingsstrategie van de gemeente binnen de krijtlijnen van het GewOP. Het omvat de specifieke ruimtelijke doelstellingen van de gemeente, de prioriteiten en de middelen die voor deze ontwikkelingen ingezet worden. De staff Lokale plannen binnen perspective.brussels begeleidt de gemeenten om hun GemOP uit te werken zodat het goedgekeurd kan worden door de Brusselse Regering.

Het gemeentelijk ontwikkelingsplan (GemOP) vertaalt de strategische principes uit het gewestelijk ontwikkelingsplan (GewOP) naar het gemeentelijke niveau.

Het is een richtinggevend document dat de richtlijnen van de gemeente weergeeft voor de ontwikkeling van de gemeente, zoals huisvesting en demografie, economie en tewerkstelling, milieu, mobiliteit, voorzieningen, sociaal beleid, handel, toerisme, cultuur, enz.

De gewestelijke overheid volgt op hoe de gemeenten hun GemOP uitvoeren.

Iedere gemeente van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan een GemOP opstellen voor zijn volledige grondgebied (art. 31 van BWRO).
In 2017 hadden 10 van de 19 Brusselse gemeenten een GemOP: Sint-Agatha-Berchem (goedgekeurd in 2001), Sint-Jans-Molenbeek (2004), Brussel-Stad (2004), Sint-Joost-ten-Node (2005), Evere (2005), Etterbeek (2006), Watermaal-Bosvoorde (2007), Anderlecht (2015), Sint-Lambrechts-Woluwe (2015) en Schaarbeek (2015). 

De inhoud van een GemOP

In lijn met het gewestelijk bestemmingsplan (GBP) en met de verordenende bepalingen van de richtplannen van aanleg (RPA), volgt het gemeentelijk ontwikkelingsplan (GemOP) de richtlijnen van het gewestelijk ontwikkelingsplan (GewOP) en van de indicatieve bepalingen van de RPA.

Het GemOP is een planningsinstrument voor de duurzame ontwikkeling van de gemeenten. Het bepaalt:

•  de algemene en sectorale doelstellingen evenals de ontwikkelingsprioriteiten van de gemeente, met inbegrip van de prioriteiten inzake ruimtelijke ordening, vereist door de economische, sociale, culturele behoeften en de prioriteiten inzake mobiliteit, toegankelijkheid en milieu. Deze moeten rekening houden met de economische, sociale en culturele noden en ook de mobiliteit en het milieu,
•  de middelen (transversaal en sectoraal) om deze doelstellingen en prioriteiten te bereiken en hoe ze ingezet worden, men name met behulp van kaarten,
•  de prioritaire interventiegebieden in de gemeente,
•  eventuele wijzigingen van bestaande voorschriften, plannen en programma’s in functie van de vermelde doelstellingen en middelen.

De spelers

De gemeente werkt zijn gemeentelijk ontwikkelingsplan (GemOP) uit op basis van informatie van de gewestelijke en gemeentelijke overheden en diensten. De gewestelijke ontwikkelingscommissie (GOC) kan opmerkingen of suggesties formuleren. Burgers en betrokken partijen kunnen hun opmerkingen geven tijdens het openbaar onderzoek of op overlegmomenten die soms door de gemeente georganiseerd worden.

De procedure

De volgende stappen worden gevolgd om tot een ontwerp van GemOP te komen:

•  Het College van Burgemeester en Schepenen werkt een ontwerp van GemOP uit en stelt een milieueffectenrapport op.
•  Het ontwerp en het effectenrapport worden 45 dagen aan een openbaar onderzoek onderworpen. Het publiek kan de documenten op het gemeentehuis of online inkijken en eventuele klachten en opmerkingen naar het College van Burgemeester en Schepenen sturen.
•  Terwijl het openbare onderzoek loopt, brengen verschillende instanties binnen de 30 dagen hun advies uit:
  •  perspective.brussels, de overheidsdienst belast met de ruimtelijke planning,
  •  Leefmilieu Brussel,
  •  de Economische en Sociale Raad van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest,
  •  de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen,
  •  de Raad voor het Leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest,
  •  de Gewestelijke Mobiliteitscommissie
  •  de Adviesraad voor Huisvesting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest,
  •  de overheidsdiensten en instanties die de Regering in een besluit opsomt en indien nodig wordt ook het advies van de andere Gewesten gevraagd (cf. art. 35 §3 van het BWRO).
•  De Gewestelijke Ontwikkelingscommissie (GOC) brengt binnen de 90 dagen haar advies uit over het volledige dossier (plan, effectenrapport, ontvangen adviezen en klachten).
•  De Gemeenteraad keurt het plan definitief goed of wijzigt het binnen de 60 dagen na het advies van de GOC.
• Bij een definitieve goedkeuring motiveert de gemeenteraad waarom hij afwijkt van de adviezen, klachten en opmerkingen uit het onderzoek. 
• Bij substantiële wijzigingen van het plan doorloopt het gewijzigde ontwerp, samen met een eventuele aanvulling op het milieueffectenrapport, opnieuw de bovenstaande onderzoeks- en adviesprocedure. 
• Het GemOP wordt door de Regering goedgekeurd. 
• 15 dagen na de publicatie van het plan treedt het in werking.
• Het goedgekeurd plan alsook, desgevallend het milieueffectenrapport, wordt binnen 3 dagen na bekendmaking ter beschikking gesteld van het publiek op  het gemeentehuis en op de website van de gemeente.

Het effect van een GemOP

De bepalingen in een gemeentelijk ontwikkelingsplan (GemOP) zijn niet bindend, maar moeten wel nageleefd worden door particulieren, rechtspersonen en overheidsdiensten om ondersteuning aan te vragen.

Het bijzondere bestemmingsplan (BBP) mag enkel van het GemOP afwijken als de redenen hiervoor expliciet vermeld worden.

Nuttige documenten

•  Het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWRO) art. 31-39
• Volledige lijst van de uitvoeringbesluiten inzake BBP
  Algemene opmerkingen: De besluiten zijn opgelijst op basis van de nummering van het BWRO.
  • Art 6 (en 48§2): Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 25/04/2019 betreffende de openbare onderzoeken op het gebied van ruimtelijke ordening, stedenbouw en leefmilieu
  • Art 15 : Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 20/02/ 2020 houdende organisatie van de gewestelijke financiële tegemoetkoming in de kosten voor het opstellen, wijzigen en opheffen van de bijzondere bestemmingsplannen.
  • Art 15/1: Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 29/11/2018 tot vaststelling van de structuur van de milieueffectenrapporten behorend bij de uitwerking, wijziging of opheffing van de plannen en verordeningen bedoeld in de Titels II & III van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (+ bijlage)
  •  Art 32 :Besluit met betrekking tot de inhoud van de gemeentelijke ontwikkelingsplannen
  • Art 35§3 : Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 16/12/2010 betreffende de toepassing van artikelen 35, § 3 en 48, § 5 van het Brussels Wetboek van de Ruimtelijk Ordening (grensoverschrijdende Overlegprocedure)